Ortografia i wymowa | Po Mazursku – mazurskie niejsce w Internecÿ

Przedstawiamy poniżej tabelę wyjaśniającą mazurską ortografię i wymowę. Ponieważ gádka nie posiadała ustandaryzowanej ortografii, musieliśmy ją stworzyć w oparciu o mazurskie piśmiennictwo (Kętrzyński, Kolberg, Małłek, Donder – litery á, é, ä, czi, szi, dżi), mazurską tradycję ludową (ÿ, często spotykane w listach, na nagrobkach etc.), Zapis jest efektem wielogodzinnych analiz nad mową mazurską i stanowią możliwie najprostsze a jednocześnie kompleksowe propozycje, które ujmowałyby wewnętrzną różnorodność wymowy mazurskiej.

Ortografia mazurska	Wymowa	Przykład
a	a	pask, Nikołajki
á	å (pośrednie między a oraz o) - najczęściej Mazury Środkowe, wsch. a, Ostródzkie o	wáju
ä	ä (pośrednie między a i e) oraz zmiękczające, typowe dla Mazur Środkowych i Wschodnich; występuje po k, g, ch w miejscu dawnego jasnego a	matkä, nogä, chäta
b	b	bór
c	c	cółno
cz, czi przed samogłoską	od ć głównie na południu i południowym-zachodzie , przez głoskę pośrednią między ć a cz, aż po wsch. twarde cz, występuje najczęściej w miejscu polskiego ć	spacz, cziasto
d	d	dóra
e	e	psies
é	pośrednie między e oraz y/i; rzadziej e lub y	mléko
f	f lub dwuwargowe ɸ	fejfka
g	g, tendencja do zmiękczonego g', które może przejść do j, ch' lub ź	gesz, gieldi/jieldi/zieldi
h	h, na początku wyrazu nieraz bywa nieme, wówczas może być zastąpione przez "u"	héwo, hajw (ajw, uajw)
i	i; po samogłosce l, a także b, f, m, p, w często wymawiane twardo, jako pośrednie między y oraz i - lipa (lÿpa), minuta (mÿnuta), wi (wÿ), silozofijá (silozofÿjá), w opozycji do miękkiego i, które w towarzystwie wymienionych samogłosek daje bzi, (f)si, (m)ni, psi, (w)zi	migi
j	j; na początku wyrazu może zanikać	jo, (j)ek, (j)esce, (j)anuar
k	k, tendencja do zmiękczonego k', głównie na wschodzie (gádkia, matkia)	klémpa
l	l; twarde, z literą i może ulec zmiękczeniu, choć najczęściej proces ten nie następuje, dlatego lipa czytana może być jako lÿpa, list jako lÿst, glina jako glÿna itd.	listkárż
ł	ł	głupsi
m	m	moznoszcz
n	n	nelka
ń	ń, przez niektórych depalatalizowane do głoski n	prżińdó
o	o	muchor
ó	pośrednie między o oraz u, rzadziej zach. u lub wschodnie o	dómb
ô	labializowane o wymawiane jak uo, głównie Środkowe Mazury oraz Ostródzkie. W innych częściach labializacja czasami opuszczana i wymawiana jak zwykłe o, Występuje przede wszystkim na początku wyrazów (nagłos)	ôcziec
p	p	prask
r	r, często gardłowe "niemieckie"	rek
rż	powszechnie jak rż lub ż, północnomazurskie r	wéngorż
s	s	saniec
sz, szi przed samogłoską	głoska pośrednia między ś a sz; ś głównie na połud.-zachodzie, wsch. sz, występuje najczęściej tam gdzie polskie ś lub sch w zapożyczeniach niemieckich	szwam, szipa, sziurek
ś (si)	najczęściej polskie ś i si, czasami nieco twardsze; występuje po p', b', f', w'	psiwo, Gołdapś
t	t	tlo
u	u	muši, muszi
û	labializowane u wymawiane jako wydłużone uu, głównie w środkowej części Mazur i Ostródzkiem, w pozostałych obszarach często opuszczane do zwykłego u	ûlica
w	w lub dwuwargowe β (przy wymowie obydwie wargi się dotykają, zamiast dotykania górnych zębów przez dolną wargę)	wáju
ÿ	pośrednio między y oraz i, rzadziej zwykłe y lub i; litera ÿ występuje tam, gdzie zapis z "i" mógłby zmylić czytającego, to jest po s, c, n, z (a więc sÿ, cÿ, nÿ, zÿ, a nie si, ci, ni, zi)	sÿcz, nÿsti, cÿsti, zÿcz
z	z	zégáwkä
żi przed samogłoską, ż przed spółgłoską i na końcu wyrazu	głoska pośrednia między ź a ż; również ź, wsch. ż, występuje najczęściej tam gdzie polskie ź	kiżlák, żiaba
ź (zi)	najczęściej polskie ź i zi, czasami nieco twardsze; występuje po p', b', f', w'	bzije, gołómbź
dżi przed samogłoską, dż przed spółgłoską i na końcu wyrazu	głoska pośrednia między dź a dż; również dź, wsch. dż, występuje najczęściej tam gdzie polskie dź	Dżiałdowo